Đó là trường hợp của công ty CP công nghệ Hành tinh Xanh, trụ sở tại Hà Nội. Sau “thương vụ” nổi tiếng hồi cuối năm 2011, đầu năm 2012 khi trở thành công ty tư nhân Việt Nam đầu tiên nhập khẩu máy bay siêu nhẹ, mới đây, công ty này đã tiếp tục nhập thêm lô hàng tương tự thứ hai.
Theo Cục Hải quan Tp HCM, 4 chiếc máy bay này đều cùng loại với 4 chiếc máy bay ở đợt nhập khẩu trước, bao gồm 2 chiếc máy bay cánh bằng loại 2 chỗ ngồi do Cộng hòa Séc sản xuất và 2 chiếc máy bay cánh quạt trực thăng loại 2 chỗ ngồi do Hoa Kỳ sản xuất. Hiện, công ty CP Công nghệ Hành tinh Xanh đang đề nghị được mang 4 máy bay về bảo quản tại Kho của Học viện Hàng không Nha Trang nhằm đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn.
Tuy nhiên, lần nhập khẩu thứ 2 này đứng trước nguy cơ bị ách tắc vì phát sinh nhiều lỗ hổng pháp lý.
 Máy bay siêu nhẹ được đưa ra bay thử ở Hòa Lạc, Hà Nội tháng 5/2012 (ảnh: theo Dantri) |
Trong công văn mới đây gửi Tổng Cục Hải quan, cơ quan này cho biết, lô hàng máy bay này chưa có giấy phép của cơ quan quản lý chuyên ngành theo quy định của Chính phủ tại Nghị định số 36, ngày 28/3/2008 về quản lý tàu bay không người lái và máy bay siêu nhẹ. Nếu căn cứ theo các điều khoản về giải thích từ ngữ của Nghị định trên thì cả 4 chiếc máy bay trên không thuộc đối tượng điều chỉnh.
Chiểu theo Nghị định số 110 của Chính phủ ban hành ngày 5/12/2012 quy định về thuê, mua, bảo dưỡng , sữa chữa máy bay, phụ tùng vật tư tàu bay thì bản thân công ty Hành tinh Xanh cũng không thuộc đối tượng điều chỉnh.
Trong khi đó, mặt hàng máy bay cánh bằng và cánh quạt trực thăng 2 chỗ ngồi hiện không được quy định cụ thể trong danh mục cấm nhập khẩu và nhập khẩu có điều kiện, ban hành tại Nghị định 12 của Chính phủ ngày 23/1/2006 hướng dẫn chi tiết thực hiện Luật Thương mại về mua bán hàng hóa quốc tế.
Ngoài các văn bản trên, Cục Hải quan Tp HCM cho biết hiện vẫn chưa có văn bản pháp quy nào hướng dẫn cụ thể về việc nhập khẩu các loại máy bay trên dành cho các công ty tư nhân trong nước.
Các văn bản trao đổi về việc nhập khẩu máy bay siêu nhẹ của Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Quốc Phòng và Tổng Cục Hải quan được ban hành trong tháng 12/2011 và tháng 1/2012 chỉ mang tính trả lời cho doanh nghiệp và hướng dẫn thêm cho hải quan.
Vì lẽ đó, Cục Hải quan Tp HCM cho rằng rất khó chấp thuận giải quyết đề nghị của công ty CP Hành Tinh Xanh được đưa máy bay về bảo quản tại Kho của Học viện Hàng Không Nha Trang. Vì đây là trường hợp xử lý vượt thẩm quyền của Cục.
Đối với trường hợp lô hàng 4 máy bay siêu nhẹ lần thứ nhất, công ty Hành Tinh Xanh biếu cho CLB hàng không phía Bắc, thuộc Bộ Quốc Phòng để phục vụ cho mục đích đào tạo cán bộ. Bộ Quốc phòng và Tổng cục Tham mưu đã có các văn bản trao đổi với hải quan vào tháng 12/2011 và tháng 1/2012 xác nhận mục đích sử dụng. Nhờ sự “bảo lãnh” đó nên lô hàng đã được Chi cục Hải quan Hải Phòng khu vực 3 xác nhận thông quan ngày 19/1/2012.
Tuy nhiên, đến tháng 9 năm nay, 4 chiếc máy bay trên đã được tái xuất. Theo giải trình của công ty là do để trong kho một thời gian dài, cả 4 chiếc bị hỏng hóc, cần phải thay thế phụ tùng nên công ty xuất trả lại cho người bán.
