“Bill Gates của nước Anh” học khoa học máy tính ở Cambridge – bỏ học giữa chừng để theo đuổi sự nghiệp của mình ở gần Silicon Fen. Sau đó, ông bắt đầu xây dựng công ty riêng có trụ sở tại Silicon Roundabout, một trung tâm công nghệ cao mới ở phía đông London. Được thành phố ủng hộ về mặt tài chính, ông đã chống được sự thôn tính của các công ty nước ngoài, cuối cùng cổ phiếu của công ty ông đã được niêm yết trên sàn chứng khoán London.
Đó là một tiểu sử tưởng tượng cần được bổ sung vào lịch sử nước Anh. Những nhà cải cách công nghiệp của thế kỷ 18 không chú trọng đầu tư vào lĩnh vực kỹ thuật số mà chỉ quan tâm đến những ngành công nghiệp thương mại. Những phát minh công nghệ mới của nước Anh đều trong lĩnh vực dược phẩm và công nghệ sinh học mà không có sáng kiến mang tính cạnh tranh nào dành cho lĩnh vực kỹ thuật số. Chính phủ của ông Cameron nên suy nghĩ về thất bại này và tìm hiểu những lý do của nó. May mắn cho họ, những điều luật của vương quốc này và Châu Âu cũng khiến các doanh nghiệp dễ chịu.
Một nước Anh kỹ thuật số
Nước Anh là một trong những nền kinh tế lớn của thế giới. Các nhà nghiên cứu của nước này đã phát minh ra website và máy tính. Đất nước có tiếng Anh – ngôn ngữ thế giới giúp nó gắn kết với Thung lũng Silicon, California các trường đại học công nghệ cao của Ấn Độ. Các khu công nghiệp công nghệ cao phát triển mạnh ở Bristol, London và nhiều nơi khác. Nhưng Anh cần phải cạnh tranh với Mỹ, nước dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ.
Tuy nhiên, nước Anh có khá ít công ty công nghệ lớn và không có công ty khổng lồ nào. Cụ thể là nước Anh hầu như không tồn tại những công ty “nền tảng” như Microsoft, Google hay Facebook, để sản xuất ra những dịch vụ hay phần mềm công nghệ mà các doanh nghiệp khác phải dựa vào những ứng dụng của chúng. Nước Anh có Autonomy, một phần mềm tìm kiếm chuyên nghiệp, và ARM thiết kế mạch vi xử lý cho iPhones của hãng Apple. Cả hai công ty đều dẫn đầu trong lĩnh vực của họ nhưng họ đều không phải là những người khổng lồ. Bất lợi hơn, họ là hai hãng công nghệ duy nhất lọt vào danh sách FTSE-100.
Hiển nhiên, những ý tưởng và những con người độc lập chính là chìa khóa, nhưng có ba vấn đề đối với lĩnh vực công nghệ kỹ thuật cao mà chính phủ Anh cần phải cải thiện. Một là sự vắng mặt của các thị trường lớn và tính đồng đều giống như các công ty công nghệ của Mỹ. Hai là vấn đề thiếu hụt vốn cho các công ty mới khởi nghiệp và những công ty đang phát triển. Cuối cùng là việc thiếu các doanh nhân tài năng, có chuyên môn công nghệ và nhạy bén trong kinh doanh.
Bạn thật sai lầm khi nghĩ rằng các công ty công nghệ cao không cần quan tâm nhiều đến địa lý và khoảng cách. Đối với các công ty Mỹ, một thị trường nội địa với 300 triệu người nói tiếng Anh là một lợi thế lớn. Thông tin liên lạc dễ dàng xuyên Đại Tây Dương giúp các doanh nghiệp Anh xâm chiếm thị trường, nhưng họ cũng khuyến khích các công ty Mỹ nắm bắt lấy những công ty Anh đầy hứa hẹn. Châu Âu đang bị chia rẽ không chỉ bởi vì đa ngôn ngữ mà còn do thiếu một môi trường kinh doanh thuận lợi trong lĩnh vực dịch vụ, bao gồm cả những công ty kỹ thuật số, vì vậy các công ty công nghệ cao của Anh vẫn còn phải vượt qua những rào cản pháp lý, sự quan liêu và các rào cản về môi trường kinh doanh khác để phát triển trên thị trường EU. Những công ty kỹ thuật số có thể được hưởng lợi từ thị trường riêng lẻ như các công ty điện thoại di động điển hình như Nokia và Vodafone. Việc thực hiện đúng đắn những chỉ thị về tự do hóa thị trường dịch vụ được thông qua vào năm 2006 sẽ là một khởi đầu tốt đẹp.
Thiếu ý tưởng và khả năng kinh doanh
Khi nói đến tài chính, Anh không chỉ thua Thung Lũng Silicon, nơi mà nhiều chủ doanh nghiệp xem việc đầu tư vào thế hệ tương lai như là một trách nhiệm. Năm 2010, các công ty công nghệ cao ở Israel đã thu hút được 1,3 tỷ USD vốn liên doanh, gần gấp đôi so với ở Anh, một nền kinh tế lớn gấp 10 lần nó. George Osborne, bộ trưởng Bộ Tài chính Anh, đã có những cải thiện tiến bộ trong chính sách thu hút đầu tư bằng việc tăng thuế đối với một số nhà đầu tư trong giai đoạn đầu sau đó lại giảm trong thời gian tiêp theo.
Như vậy, một khi các nhà đầu tư, đầu cơ đầu tư vào thị trường thì họ sẽ tiếp tục đầu tư trong giai đoạn sau. Thiết lập một hệ thống tạo điều kiện cho việc đầu tư như vậy thì việc kiểm soát các doanh nghiệp chốn thuế sẽ khó khăn hơn nhưng không phải là không thể. Điều này cũng sẽ giúp doanh nhân Anh nghĩ về những cái lớn hơn.
Nước Anh đang rất phiền lòng khi họ thiếu những ý tưởng táo bạo trong kinh doanh: người Anh rất thành công trong việc sáng tạo ý tưởng nhưng lại thất bại trước những người Mỹ đầy tham vọng khi thực hiện những ý tưởng đó. Có một bức tranh biếm họa nói lên sự thật là các sinh viên trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật sẽ rất thành công nếu như trong kinh doanh họ cũng thông minh như trong nghiên cứu (cần lưu ý rằng các trường đại học Anh tốt nhất không khuyến khích sinh viên kiếm tiền trong khi họ học, trong khi đó làm thêm đối với sinh viên Mỹ là bắt buộc).
Ai sẽ là Bill Gates tương lai?
Chính phủ nên nới lỏng chính sách để ủng hộ sự liên kết giữa các doanh nghiệp bản địa với người nước ngoài cũng như việc thừa nhận những con người có tay nghề và khả năng kinh doanh. Đằng sau những sai lầm của việc cắt giảm dân nhập cư, chính phủ vẫn có những chính sách ưu tiên để mở đường cho các doanh nhân.
Vấn đề là không thể biết được người nhập cư nào sẽ là thiên tài trong tương lai: Sergey Brin đã di cư từ Nga sang Mỹ với gia đình khi mới lên 6, rõ ràng là khi đó không ai có thể biết được ông sẽ là người sáng lâp Google ngày nay. Anh cắt giảm số lượng sinh viên nước ngoài nhưng lại có những cải biến trong chính sách nhập cư.. London là một nam châm đối thu hút sự sáng tạo ở khắp mọi nơi.
Ông Cameron đã bắt đầu quan tâm lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, coi đó là mục tiêu cho sự tăng trưởng trong thời gian tới và cũng là một cách để giúp nền kinh tế nước này không bị phụ thuộc vào bên ngoài. Nếu sự tưởng tượng về siêu sao công nghệ làm thay đổi nền kinh tế Anh là thực thì thật đáng tiếc khi nước Anh để Bill Gates của mình quay lưng lại với nó ngay tại biên giới hoặc rời bỏ nước này theo cách của riêng mình để tìm đến một môi trường nơi tài năng dễ dàng được bộc lộ và được trân trọng hơn.
