Theo đề án tái cơ cấu Tập đoàn Vinashin, một trong những giải pháp lớn là bán, chuyển nhượng, sát nhập hoặc giải thể những đơn vị thành viên làm ăn yếu kém. Tuy nhiên, nhiều khó khăn, vướng mắc đã phát sinh khi những đơn vị bị buộc phá sản này lại để lại những khoản nợ thuế lớn.
Gần đây nhất là trường hợp của công ty Xuất nhập khẩu Vinashin, đơn vị hạch toán phụ thuộc Tập đoàn và được Tập đoàn ủy thác nhập khẩu vật tư thiết bị cho đóng tàu.
Theo văn bản gửi Bộ Tài chính mới đây, Vinashin cho biết, trong 2 năm 2008-2009, công ty Xuất nhập khẩu Vinashin đã nhập thiết bị vật tư cho 5 dự án đóng tàu, do 4 công ty thành viên thực hiện. Các dự án này bao gồm tàu 53.000 tấn tại Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Hạ Long; dự án đóng tàu 34.000 tấn tại Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Phà Rừng, dự án àu chở ôtô 6.900 tấn và dự án tàu chở hàng 56.200 tấn thuộc Tổng Công ty công nghiệp tàu thủy Nam Triệu và dự án đóng tàu 4.600 tấn tại Công ty TNHH một thành viên Bến Kiền. Tổng số thuế nhập khẩu toàn bộ thiết bị trên là 40 tỷ đồng.
Tuy nhiên, do khủng hoảng kinh tế thế giới kéo dài đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành đóng tàu xuất khẩu, đến nay mới chỉ có một dự án đóng tàu 34.000 tấn hoàn thành và đã xuất khẩu, đang làm thủ tục quyết toán. Bốn dự án đóng tàu còn lại hầu hết đều dang dở hoặc phải chuyến bán cho chủ tàu trong nước.
Để có thể hoàn thất thủ tục giải thể, đóng mã số thuế cho Công ty Xuất nhập khẩu Vinashin, Tập đoàn này đề nghị Bộ Tài chính cho phép chuyển giao nghĩa vụ theo dõi, quyết toán và làm thủ tục thanh khoản các tờ khai hải quan cho các công ty thành viên đang thực hiện các dự án đóng tàu dang dở trên.
Trước đó, hồi tháng 9, Tập đoàn này đã gửi công văn đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Ban chỉ đạo tái cơ cấu Vinashin cho tập đoàn miễn điều kiện về gia hạn nộp thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng đối với vật tư thiết bị cho các dự án đóng tàu dang dở. Theo đó, Vinashin muốn được tiếp tục được gia hạn nộp thuế hàng năm dù chưa nộp đủ số thuế gia hạn ở năm trước.
