GS. Joseph Nye, nhà tư tưởng đối ngoại có ảnh hưởng nhất nước Mỹ, sẽ tới Việt Nam theo lời mời của báo VietNamNet và Bộ Ngoại giao Việt Nam trong hai ngày 12 và 13/1 tới.
Dự kiến Giáo sư sẽ gặp và làm việc với các nhà lãnh đạo Việt
Vị giáo sư đầu ngành quan hệ quốc tế đến từ ĐH Havard cũng sẽ tham gia cuộc bàn tròn trực tuyến trên VietNamNet vào ngày 12/1.
Ông cũng sẽ thuyết trình trước lãnh đạo diễn đàn 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam VNR 500.
Bậc thầy về "sức mạnh mềm"
GS. Joseph Nye nổi tiếng bởi lý thuyết về "sức mạnh mềm", loại sức mạnh ảnh hưởng tới thực thể khác bằng sức hấp dẫn và hợp tác chứ không phải bằng vũ lực hay tiền bạc. Sức mạnh mềm đến từ văn hóa, hệ tư tưởng chính trị cũng như chính sách của một quốc gia.
Năm 1990, GS. Nye là người đầu tiên đã đưa ra cụm từ "sức mạnh mềm" trong một cuốn sách viết về sự thay đổi trong bản chất quyền lực Mỹ. Sau đó, học giả chính trị của Havard tiếp tục khái quát hóa và nghiên cứu sâu về "sức mạnh mềm" trong các cuốn sách nổi bật sau này của ông như Sức mạnh mềm – các phương thức để thành công trong chính trị quốc tế.
Thuyết "sức mạnh mềm" đã mang đến cho ông rất nhiều "quyền lực mềm". Năm 2008, cuộc thăm dò TRIP đối với 1700 học giả về quan hệ quốc tế đã xếp Joseph Nye vào danh sách 6 học giả có ảnh hưởng lớn nhất trong 20 năm qua và là nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn nhất tới chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Joseph Nye còn có "quyền lực cứng" khi đã từng nắm những chức vụ cao trong chính quyền như: Cố vấn cho thứ trưởng ngoại giao (1977-1979), chủ tịch nhóm Hội đồng an ninh quốc gia về không phổ biến vũ khí hạt nhân, chủ tịch Hội đồng tình báo quốc gia (1993-1994), cố vấn cấp cao về an ninh quốc tế cho Bộ trưởng quốc phòng dưới thời Clinton.
Ảnh hưởng toàn cầu
Tuy nhiên, "sức mạnh mềm" mới thực sự mang tới cho GS Nye ảnh hưởng toàn cầu. Lý thuyết của ông đã nhanh chóng được các chính trị gia và giới nghiên cứu trên toàn thế giới áp dụng trong giai đoạn hậu Chiến tranh lạnh.
Ở nước Mỹ, các quan chức trong giai đoạn Tổng thống Bill Clinton nắm quyền thường xuyên trích dẫn cụm từ "sức mạnh mềm" của Nye. Cho tới khi ông Obama lên nắm quyền, cụm từ này ngay lập tức đã được sử dụng lại. Trong buổi điều trần trước Quốc hội để trở thành Ngoại trưởng, bà Hilary Clinton nói: “Chúng ta phải sử dụng cái vẫn được gọi là “sức mạnh thông minh” (sự kết hợp giữa sức mạnh mềm và sức mạnh cứng), một hệ thống những công cụ mà chúng ta sẵn có trong tay".
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates cũng khẳng định: "Nhiệm vụ của tôi ở đây là tăng cường khả năng sử dụng sức mạnh mềm và kết hợp chúng một cách tốt hơn với sức mạnh cứng". Không chỉ trên lời nói, sự thực là những chính sách đối ngoại của Mỹ sau khi ông Obama nắm quyền cũng đã dịch chuyển theo hướng "mềm" hơn hẳn so với nhiệm kỳ của ông Bush.
Ở Trung Quốc, khái niệm "sức mạnh mềm" cũng đang được tận dụng một cách triệt để. Trong bài diễn văn quan trọng đọc tại Đại hội Đảng lần thứ 17 năm 2007, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào nhấn mạnh Đảng Cộng Sản Trung Quốc phải "đẩy mạnh văn hóa như một phần của sức mạnh mềm của đất nước chúng ta…" Trung Quốc cũng quyết định triển khai chương trình lên tới 6,6 tỉ USD để mở rộng ảnh hưởng của hai kênh truyền thông lớn là CCTV và Tân Hoa Xã. Chính phủ nước này đã đề ra và thực hiện thành công kế hoạch táo bạo thành lập tới gần 300 học viện Khổng Tử ở 78 quốc gia.
Ở châu Âu, các nhà lãnh đạo EU tận dụng triệt để lợi thế của một khối hòa bình, thống nhất, pháp quyền, dân chủ và nhất thể hóa như một sức mạnh mềm để thu hút các quốc gia khác. Các quốc gia Đông Âu sau chuyển đổi đã không hợp thành khối riêng mà hướng về phía
Sức mạnh mềm đã trở thành thanh nam châm hút những quốc gia kém phát triển hơn như Thổ Nhĩ Kỳ hay Ukraina, buộc họ phải thay đổi chính sách để thích nghi với hệ giá trị mà EU đã xác lập. Quá trình hội nhập ở Đông Nam Á cũng được ảnh hưởng và thúc đẩy rất nhiều bởi sức hấp dẫn mềm của mô hình Liên minh châu Âu.
Liên Hợp Quốc là một tổ chức quốc tế không có sức mạnh cứng để áp đặt nhưng các nhà lãnh đạo của họ cũng đã biết tận dụng vị thế mềm để làm dịu xung đột. GS. Joseph Nye đã viết về điều đó: "Khi Liên Hợp Quốc gần như thất bại trong việc ngăn chặn diệt chủng và xóa sổ sắc tộc ở Rwanda và Kosovo những năm 1990, ông Kofi Annan đã nỗ lực hợp tác với những người khác để thuyết phục các chính phủ thừa nhận trách nhiệm bảo vệ những dân tộc đang gặp hiểm nguy".
GS. Joseph Nye đi khắp nơi diễn thuyết về học thuyết tâm huyết của mình. Ảnh: harvard.edu
Nhà kinh tế học Keynes từng viết: "Tư tưởng của các nhà kinh tế học và các triết gia chính trị học còn có thế lực mạnh hơn là người ta tưởng kể cả khi tư tưởng đó đúng hay sai… Những người có đầu óc thực tiễn cho rằng họ hoàn toàn không bị chi phối bởi bất kì ảnh hưởng của học thuyết nào lại thường là nô lệ của một nhà kinh tế học…"
Câu nói ấy đúng với Joseph Nye, những nhà chính trị khắp nơi vẫn đang phát ngôn và hành động theo tư tưởng của ông cho dù có đôi khi họ không hề biết tới người đã khơi nguồn ra chúng.
Việt
Sức mạnh mềm không chỉ là thứ vũ khí độc quyền của các cường quốc, các quốc gia nhỏ cũng hoàn toàn có thể tận dụng nó để nâng tầm ảnh hưởng chính trị của mình. GS. Nye từng đề cập tới Nauy như một ví dụ điển hình. Quốc gia chỉ có 5 triệu dân này có chiến lược đối ngoại trở thành trung gian hòa giải các mâu thuẫn, như xung đột ở Trung Đông hay bạo lực ở
Việt
Trong giai đoạn đổi mới hiện nay, Việt
Chuyến viếng thăm lần này của nhà tư tưởng đối ngoại hàng đầu nước Mỹ tới Việt Nam sẽ là một cơ hội nữa để những người làm chính sách, nhà ngoại giao, học giả Việt Nam chia sẻ và học hỏi từ ông, nhằm tìm ra những cách thức hiệu quả hơn nữa để khai thác nguồn "sức mạnh mềm" to lớn còn tiềm ẩn của đất nước.
Tuần Việt
